Hızla gelişen teknolojiye rağmen ses en önemli iletişim aracı olmaya devam etmektedir. Ses tonunun genellikle kişinin yaşamına, cinsiyetine ve özellikle fiziksel yapısına uygun olması istenir. Bu uyumun sağlanmadığı durumlarda kişi psikolojik olarak bundan etkilenebilmektedir. Bu uyumsuzluk durumlarında sesi yapılandırma ve daha estetik hale getirmek için inceltme, kalınlaştırma şeklinde ses estetiği operasyonları uygulanmaktadır. Ses kalınlaştırma operasyonlarını genellikle ince sese sahip oldukları için bundan psikolojik olarak etkilenen erkekler, ses inceltme operasyonlarını ise özellikle sigara kullanımına bağlı olarak kalınlaşan sesi inceltmek için kadınlar tercih etmektedir.
Estetik ses, kişinin dış görünüşüne, fiziksel yapısına, cinsiyetine uygun bir ses demektir. Örneğin fiziksel olarak yapılı, uzun boylu bir erkekten çıkan ince ve tiz bir ses, ya da genç, minyon bir kadından çıkan tok ve kalın bir ses estetik bir algı yaratmamaktadır. Ses estetiği kişiye uyumlu sesin elde edilmesini sağlayan tıbbi bir tedavi şeklidir. Estetik kaygılar hem de kimi zaman sağlık sorunları yüzünden birçok kişi tarafından tercih edilen bir tedavi yöntemidir.
Bir kadın telefonda konuşurken erkek olarak algılanacak kadar kalın sese sahipse ya da erkekken kadın cinsiyetine geçmiş bir kişi artık eski kalın sesini istemiyorsa ses inceltme ameliyatları uygulanabilmektedir. Bu ameliyatları sigara kullanımı nedeniyle sesi çok fazla kalınlaşan bireyler, yönetici adayları, siyasiler, spiker, sunucu ve seslendirme sanatçısı olmak isteyen kişiler ile öğretim üyeleri sıklıkla başvurmaktadır.
Hasta ameliyat sırasında kendi sesini duyup kararını verebiliyor
Ses inceltme ameliyatları, lokal anestezi altında 40 dakikalık bir süreç içersisinde gerçekleştirilmektedir. İnceltme ameliyatları, çoğu zaman dışarıdan herhangi bir kesi olmadan ağız içinden girilerek ses telleri üzerinde yapılmaktadır. Kimi zaman da dışarıdan birkaç dikiş atılarak ya da lazer uygulaması ile yapılabilmektedir. Ameliyat sırasında hastanın sesi dinlenir. Hasta ve doktor sesin kalınlaşmasını duyar ve karar verdikleri kalınlaşmada işlem sonlandırılır. Hastanın kendi algıladığı ve dışardan duyduğu sesi farklı olduğu için sesi kayda alınarak kendisine dinletilir ve ortak karar verilir. Böylece hasta sesinin ne kadar kalınlaştığını ameliyat sırasında duyar ve operasyon sırasında cerrahı ile konuşabilir. Operasyon sonrası ağrı olmaz. Genellikle hastalar aynı gün taburcu edilebilmektedir. Birkaç günlük ses istirahati sonrasında yeni seslerini kullanmaya başlayabilirler; ancak gerçek sesin tam olarak oturması bir kaç ayı bulmaktadır.
Ergenlik sonrası ses tiz ve ince kalmışsa…
Dış görünümü ve cinsiyeti ile uyumlu olmayacak kadar ince sese sahip kişilerde ses kalınlaştırma işlemine başvurulmaktadır. Ses kalınlaştırma işlemi iki şekilde yapılmaktadır. Bunlardan ilki erkeklerde ergenlik sonrasında sesin kalınlaşmayıp tiz ve ince kalmasına neden olan mutasyonel falsetto hastalığında yapılan ses terapisidir. Bir ameliyat gerektirmeyen bu durumda ses bir erkek için fazla tizdir. Bu hastalığın tedavisi, ses terapisi ile yaklaşık 30-40 dakika içinde kalıcı olarak sağlanmaktadır.
Bir başkasının sesine sahip olmak henüz mümkün değil
Sesin ortaya çıkışında sadece ses telleri görev almamaktadır. Ham ses, ses telleri tarafından ortaya çıkar. Ancak ses rengi; dil, damak, dişler, dudaklar ile şekillendirilmektedir. Bu yapılar değiştirilemediği için sesi herhangi birinin sesine benzetmek teknik olarak şuan için mümkün değildir. Ses inceltme ve kalınlaştırma ameliyatları özel bir alan olduğu unutulmamalıdır. Her kulak burun boğaz uzmanının rutinde uyguladığı bir cerrahi değildir. Bunun için özellikle ses hastalıkları konusunda deneyimli bir uzman tarafından gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Ses, gelişen iletişim teknolojilerine rağmen halen en önemli iletişim aracımız. Birçok defa tanıştığımız insanlar ile fiziksel temastan önce sesimizle iletişime geçeriz. Karşımızdaki kişiyi etkileyebilmek ve onda olumlu bir intiba bırakabilmek için en önemli silahımız sesimizdir. Bugün, dünyayı fikirleri doğrultusunda yönlendirmeyi başarmış tüm liderlerin seslerinin karizmatik olduğu konusunda hem fikir olabiliriz. Farkıl cinsler olarak yüzünü görmeden telefonda duyduğumuz sese göre kişiler bizi etkileyebilir. Eski türk filmlerinde başroldeki artistler etkili olsun diye başkalarının seslerini kullanmışlardır. B u konuda çok ünlü seselendirme sanatçıları olduğunu biliyoruz.
Ses, iletişimde bu kadar önemli bir yere sahipken, kişinin sesinin yaşamına, cinsiyetine ve fiziksel yapısına uygunluk göstermesi beklenir. Uyumsuzluk durumunda tıpkı vücuda yapılan estetik gibi sesi yapılandırmayı ve daha estetik hale getirmeyi amaç edinen ses estetiğinden bahsedilebilir.
Ses estetiği son yıllarda oldukça sık rağbet edilen bir girişim. Önceleri sadece ses telleri üzerinde bir hasar oluştuğunda başvurulan ses tedavileri, artık mevcut sesinden memnun olmayan sağlıklı kişiler tarafından da tercih ediliyor.
Genel anlamda iki tür ses estetiği operasyonu var: ses inceltme ve ses kalınlaştırma. Hedef sese ulaşabilmek için kullanılan yöntemler arasında ses terapisi ve çeşitli ses cerrahileri bulunuyor.
Bu operasyon, özellikle ince sesli erkeklerde uygulanıyor. Kalın ve tok bir ses tonu her zaman, kendinden emin ve otoriter bir izlenim bıraktığından özellikle politikacılar ve işyerinde terfi alan kişiler bu ameliyatı tercih ediyor. Bu kalın, karizmatik sesi ses terapisi ile elde etmek mümkün. Terapinin faydalı olmadığı durumlarda tıpkı bir müzik enstrümanının akordunu yapar gibi cerrahi ile ses telinin gerginliği azaltılarak insan sesinin akordunu yapmak ve arzulanan hedef sese ulaşabilmek mümkün oluyor.
Kulak burun boğaz hastalıkları içerisinde aslında oldukça küçük bir bölümü tutan kalın ses tonu problemi başlıca erkekten kadına dönüşen transseksüellerde, hormonal bozukluğu olanlarda, çeşitli ameliyatlardan sonraki hasarlarda veya ses teli felci olan hastalarda ortaya çıkan bir sorun. Tedavisinde günümüze kadar hormon ilaçları ve ses terapisi gibi pek çok yöntem denenmiştir. Ancak bu yöntemlerle, cerrahideki kadar başarı sağlanamamıştır.
Sese arzu edilen inceliği kazandırabilmek için sayısız cerrahi teknik kullanılmaktadır. Bu cerrahilerdeki ortak amaç, ses telinin gerginliğini artırıp, kalınlığını azaltarak veya boyunu kısaltarak yüksek perdeli konuşma sesini yakalayabilmektir. Ses inceltme ameliyatı, bölgesel uyuşturma ile (lokal anestezi altında) yapılmakta, hastaya ameliyat sırasında sesi dinletilerek memnun kaldığı ses perdesi saptanmaktadır. Boyundaki 3-4 cm’lik küçük bir kesi, ameliyatı gerçekleştirmek için yeterli olmakta, hastanın âdem elması denilen gırtlağın ön bölümündeki erkeksi çıkıntı ile ilişkili estetik kaygıları bulunuyorsa, eş zamanlı olarak bu âdem elması da ameliyat edilerek kadın boynu görünümüne çevrilebilmektedir. Ameliyat sonrası iyileşme dönemi bir kaç gün kadar sürmektedir. Ancak ameliyat sonrası bir hafta süresince iyileşmeyi çabuklaştırmak için ses istirahati gerekmektedir.
Ses estetiğine en çok ihtiyaç duyan kişiler arasında ses profesyonelleri yer alır. Profesyonel ses kullanıcıları; şarkıcı ve oyuncular olabildiği gibi politikacı, avukat, çağrı merkezi çalışanları, spiker, öğretmen ve din görevlileri gibi meslek gruplarını da kapsamaktadır.
Ses sanatçıları yeni bir konser veya albüm öncesi; politikacılar ise genellikle seçim öncesi bu tür operasyonları tercih etmektedirler.
Ses estetiği, sesi güzelleştirmek için yapılan işlemleri içerir. Güzel ses, kişinin psikolojik olarak ihtiyacıdır ve genellikle güzellik, eş seçimi ve bir sonraki jenerasyonun oluşumu için çok önemli bir durumdur. Bu yüzden de kişilerin ses karakteristikleri çok önemlidir.
Kişi sesi ile eş seçimini güzelliğini karşısındakine yansıtır ve böylelikle ikincil kazanımlar elde eder. Bu sosyal kazanımlar sayesinde kişi sosyal olarak hak ettiği statüye ulaşmasını kolaylaştırır. Ses güzelliği insana güven verir ve karşıdakini etkiler.Ses estetiği bunları sağlayan bir sistemdir
Ses estetiğinde ne yapılır? Eğer bir kişinin sesi pozisyona göre ince ise kalınlaştırılır. Bir kişinin sesi yapısına göre kalın ise inceltilir. Eğer tını kullanım problemleri varsa bunlar güzel bir ses oluşturacak şekilde düzeltilir ya da bu konu ile ilgili eğitimler verilir. Ses estetiğinde birçok cerrahi teknik ve terapi tekniği bir arada kullanılarak kişinin toplum içinde güzel bir ses ile bulunmasını, güzel bir ses ile hitap etmesini kolaylaştırır.
Ses estetiği teknikleri oldukça başarılı tekniklerdir ve günümüzde de sıklıkla uygulanmaktadır.
Ses estetiği çalışmalarında kişinin problemi saptanır ve kişinin beklentileri üzerine yoğunlaşılır.Eğer kişinin sosyal beklentileri sesi ile ilgili ise, o zaman ses öncelikli olarak tedaviler başlar. Öncelikle sağlıklı bir ses teli elde edilir. Sağlıklı ses telinde ulaşılan sonuç kişinin tatminkar seviyesinde ise o zaman “sağlıklı ses, güzel sestir” prensibi ile kişinin sesi güzelleşmiş olur.
Eğer kişinin beklentileri var olandan farklı bir ses ise, farklı bir normal ses tonu elde etmek için kişinin ses telleri üzerinde bazı müdaheleler yapılır. Bunlar ilaçla tedaviler botox gibi kas gerilimlerini azaltan ya da değiştiren teknikler ve laringoplasti teknikleri adı verdiğimiz ses telinin gerginliğini, gevşekliğini, pozisyonunu belirleyen teknikler. Bir de lazer ile dokunun inceliğini ve kalınlığını belirleyen cerrahi teknikler içerir. Son zamanlarda dolgu materyallerinin de eklenmesi ile bu teknikler daha da bir kullanılır hale gelmiştir.
SES GÜZELLEŞTİRME AMELİYATI
Ses güzelleştirme ameliyatı diye bir şey yoktur. Tam aksine Ses Sorunlarını Giderme ameliyatı demek daha doğru olur. Erkeklerin sesleri bayanlardan farklıdır. Erkeklerin sesi daha çok kalın (pes) diye tabir edilirken bayanların sesi tiz diye tabir edilir. Erkekler arasında az rastlansa da bazı erkeklerin sesi çok ince (tiz) çıkabilmektedir. Yine bazı bayanların sesi ise tam aksi çok kalın (pes) çıkabilmektedir. Öyleki bazan telefonda bir bayan kalın sesinden dolayı karşısındaki tarafından erkek, veya ince sesli bir erkek telefonda karşısındaki tarafından bayan olarak algılanabilir. Bu şikayetlerle gelen hastalarımız vardır. Ses Sorunlarını Giderme Ameliyatında yapılan şey şudur: Kişi uyutulmayarak lokal anestezi yapılır. Bu esnada sesin oluşumunu sağlayan ses telleri birbirine yakınlaştırılır ya da uzaklaştırılır. Ses telleri bir perde gibidir. Sürekli açılıp kapanırlar. Bu iki perde arasındaki aralıktan havanın geçmesi ile bir titreşim oluşur. Bu titreşim ses organları olan; damak, yumuşak damak, dişler, dudak, gırtlak gibi kısaca ses oluşumunu sağlayan organlar vasıtası ile sese dönüşür.
Ses inceltme veya kalınlaştırma ameliyatlarını bir enstrüman teli üzerinden değerlendirebiliriz. Bir müzik aletinin teli ne kadar ince ve gerginse sesi ince çıkar, tel kalın ve gevşek ise kalın çıkar. Eğer kişinin sesi çok ince yani tiz ise ses telleri arasındaki mesafe çok fazla demektir. Ameliyat esnasında ses telleri birbirine yaklaştırılarak daha kalın bir ses tonu elde edilmesi sağlanır. Ses tellerini yakınlaştırma esnasında cerrah tarafından hastaya '' bu şekilde nasıl'' diye soru sorulur. Hasta birkaç kelime ile sesi kontrol eder, istediği tonu yakaladığında ise ses telleri o şekilde sabitlenir. Bayanlardaki kalın sesin inceltilmesi için ise tam tersi bir işlem yapılır. Ses telleri arasındaki mesafe açılarak ses inceltilir.
Her iki operasyonda da ses güzelleşmez. Fakat kişi normal bir ses frekansına, tınısına ve tonuna kavuştuğu için halk tabiriyle ses güzelleşti denilebilir.
SES NASIL GÜZELLEŞİR?
Sesi geliştirmenin ilk yolu ''Diyafram Nefesi Tekniğini'' öğrenmektir. Sesimizi verimli kullanabilmek için nefese ihtiyacımız vardır. Bu da doğru nefes tekniğini öğrenmek ile mümkün olabilmektedir. İstemsizce aldığımız her nefes sesimizin kalitesini oluşturmaktadır. Diyafram yardımı ile alınan nefes ile vücudumuzun ve sesimizin ihtiyaç duyduğu oksijeni tam olarak almamız mümkündür. Bir yatağa sırt üstü uzanarak aldığımız normal ses diafram sesidir. Diafram sesinde göğüs kaslarından ziyade karın kasları çalışarak akciğeri karından ayıran diafram dediğimiz zarın hareketiyle akciğerin alt bölümlerinde hava hareketi sağlanır.Diyafram nefesini öğrendikten sonra sesle oynama,vurgu, tonlama, tekerleme, fonetik ve artikülasyon çalışmalarıyla ses ve diksiyonumuzu geliştirerek güzel bir ses tonuna sahip olabiliriz. Çirkin ses diye bir kavram yoktur. Eğitimsiz bir ses vardır.
Bütün bu özelliklerin yanı sıra kaliteli, tınısı güzel, volümlü ve kontrollü iyi bir ses için boyun kaslarının sağlıklı çalışması, rezonans sistemi dediğimiz ağız, burun ve sinüs boşluklarının açık ve sağlıklı olması gerekir. Burun ve genizi tıkayan hastalıklar, sinüzitler, allerjik nezle, boğaz ve bademcik enfeksiyonları sesin kalitesini düşürür.
Standart konuşma ağzı olarak İstanbul Türkçesini kabul etmekteyiz. Türkçenin en doğru kullanıldığı konuşma ağzıdır. Fakat günümüzde İstanbul Türkçesi eski kalitesini kaybetmiştir. Artık yerini daha çok Tiki Türkçesi denilen tabire bırakmıştır. R harflerinin bol bol yutulduğu ''Napciz, yapciz, koşciz,seviciiz'' gibi söz ve sözcük öbeklerinin kullanıldığı bir hal almıştır. Fakat çoğul olarak düşündüğümüzde İstanbul Ağzı, Türkçenin en doğru konuşma ağzıdır ve bu şehirde yaşayan insanların çoğunluğu İstanbul Ağzı ile konuşuyor diyebiliriz. Diksiyon ve Fonetik kurallarına uyarak bu şekilde konuşmaya çalışırsak güzel bir ses tonuna sahip olmak mümkündür diyebiliriz. Bunun için mutlaka diksiyon eğitimi almanız gerektiğini de unutmamalısınız. Bütün bunları yaptıktan sonra zamanla şarkıcı ve spiker olabilirsiniz.
