SES KISIKLIĞI

 

Ses nasıl oluşur?

Boyunun ön tarafında dil köküyle nefes borusu arasında gırtlak(larinks) dediğimiz sesi oluşturan kıkırdak ve yumuşak dokulardan oluşan,  dıştan elimizle sert olarak hissettiğimiz yanlara doğru hareket eden bir organdır. Gırtlağın ortasında sesi oluşturan iki adet ses teli vardır. Nefes verirken akciğerden çıkan nefesin basıncıyla ses telleri titreşir, birbirine temas ederek ses oluşur.

 

Ses Kısıklığı sebepleri nelerdir?                                  

Ses, gırtlakta bulunan ses tellerinin birleşerek aradaki boşlukların kapanmasıyla oluşur. Eğer bu boşluklar tam olarak kapanmazsa ses kısıklığından söz edebiliriz. Ortaya çıkan ses kısıklığının sebebi, ses tellerinde meydana gelen hasarlarla ya da ses tellerinin tahriş olmasıyla açıklanabilir.

 

Ses kısıklığına; grip, nezle, soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu rahatsızlıkları, midedeki asitli içeriğin boğazı tahrişine neden olan reflü gibi hastalıklar, burun tıkanıklığı ve alerjiye bağlı olarak geniz akıntısı, sigara kullanımı ya da pasif içicilik, kafein içeren içecekler veya alkollü içeceklerin tüketilmesi, çığlık, bağırmak, uzun süreli yüksek seslei şarkı söylemek  gibi faktörlere bağlı olarak ses tellerinin tahriş olması ve şişmesi, nörolojik bozukluklar, ses teli felci, alerjiler, ses tellerinde oluşan deformasyonlar, zehirli maddelerin solunması, kuvvetli öksürme atakları, gırtlak travması ve darbeler, ses tellerinde oluşan kist, polip, nodül gibi yapılar, gırtlak ve ses teli kanseri, boğaz, tiroid, akciğer kanserleri, erkeklerde ergenliğe geçiş dönemi, tiroid bezinde meydana gelen işlev bozuklukları, ses oluşturmaya yardımcı kasların zayıflaması ve zarar görmesi gibi faktörler sebep olur.

Ses kısıklığının meydana gelmesine, nörolojik sıkıntılar, psikolojik rahatsızlıklar, kalıtsal durumlar, hamilelik, kullanılan ilaç ve hormonlar, kötü huylu tümörler sebep olabilir. Ses kısıklığının en yaygın sebebi özellikle çocuklarda akut larenjittir.

Ses Kısıklığı En Çok Kimlerde Görülür?

Sesini kullanarak işini idame ettiren; çağrı merkezi çalışanları, seyyar satıcılar, öğretmenler, spikerler, politikacılar, şarkıcılar gibi meslek grupları ses kısıklığıyla daha fazla karşılaşmaktadırlar. Ayrıca ses kısıklığına daha çok 30 ila 60 yaş aralığında denk gelinmektedir.  7 günden uzun süren ses kısıklığı önemli olabilir ve tedavi gerektirir. Bir KBB Uzmanına başvurarak gırtlak ve ses tellerinin detaylı muayenesi gerekir. .

 Ses Kısıklığı Belirtileri Nelerdir?

Ses kısıklığı problemi birçok kişide görülebilen bir durumdur. Bu durum bazı hastalıkların semptomu olarak karşımıza çıkabileceği gibi başlı başına bir problem olarak da görülebilir. Ses kısıklığı probleminin beraberinde getirdiği diğer belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Sesin normalden daha az çıkması,
• Konuşma zorluğu,
• Seste çatallaşma,
• Hırıltılı nefes ve konuşma,
• Konuşurken yorulma hissi.
• Boğuk ve havalı ses

Ses kısıklığı bazı durumlarda ciddi bir semptoma dönüşebilir. Sesin tamamen gitmesi, boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü, boyun ve çevresinde şişkinlik hissedilmesi ve konuşurken boğazda oluşan ve kulağa vuran ağrı gibi belirtilerin yaşanması durumunda acilen bir kulak burun boğaz Uzmanına görünmek faydalı olacaktır.

Ses Kısıklığı Teşhisi Nasıl Konulur?

Ses kısıklığı teşhisi için öncelikle fizik muayene yapılarak olası durumlar değerlendirilir, endoskopik aletlerle ses teli ve gırtlağa bakılır. Gerekirse doktorunuz ses kısıklığınızın hangi durumdan kaynaklanabileceğini teşhis etmek adına bazı testler  isteyebilir.

Doktorunuz fizik muayene sonrası hastanın tıbbi öyküsü ve muayene sonucu şüphelenilen duruma göre, MR, BT ve biyopsi gibi testleri isteyebilir. Bu testler boyun ve çevresini detaylı inceleyerek olası risklerin incelenmesi için tercih edilir.

Ses Kısıklığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Ses kısıklığınız 1 haftadan fazla sürdüğü takdirde bir Kulak-Burun-Boğaz uzmanına görünmenizde fayda vardır. Ses kısıklığının tanısı koyulabilmesi için detaylı bir öykü dinlenilir. Kısıklığın ara sıra olması ya da sürekli olarak meydana gelmesi, sabah ya da akşam saatlerinde şiddetinin artması, hastanın mesleği, sistemik hastalıkları, genetik özellikleri, sigara kullanımı gibi durumlar ve ses tellerinin muayenesi göz önünde bulundurularak tanı şekillendirilir.

Uzun süreli ses kısıklarında bakılan nokta, hastanın bir kanser türüyle mi yoksa kanser dışındaki bir rahatsızlıktan mı muzdarip olduğunu anlamaktır. Şüpheli bir durumda hekiminiz biyopsi talep edebilir. Teşhis konulmasının ardından tedavi planı şekillenecektir. Tedavi yöntemleri arasında; sigaranın  bırakılması, günlük içilen sıvı miktarının artırılması, sesin dinlendirilmesi sayılabilir.

Ses telinde meydana gelen iltihaplarda, alerji, psikojenik ses kısıklıklarında ses terapisi ve ilaç tedavisine başvurulmaktadır. Ses tellerinde meydana gelen polip, kist, tümör gibi cisimler için  cerrahi operasyonlar uygulanmaktadır.

Ses teline cerrahi müdahale gerekliyse ötelenmemelidir. Erken evrede kötü huylu tümörlerin ortadan kaldırılması adına ışın tedavisi de etkin bir yöntemdir. Midede meydana gelen asit kaçaklarına bağlı oluşan tahrişler için uzun dönemli ilaç tedavileri çözüm olabilmektedir. Ses kısıklığına ne iyi gelir sorusunun cevabı olarak ses kısıklığı için bazı doğal yöntemlerde denenebilir.

Ses Kısıklığında doğal yöntemler

^{Ses tellerinin inflamasyonu yani akut larenjit durumunda, doğal tedavi yöntemleri ve çay tüketimi tercih etmek iyi olacaktır.}

• ^{Boğazınız ağrıyorsa ılık tuzlu suyla boğazınız rahatlayana kadar gargara yapabilirsiniz.}
• ^{Evinizde, iş yerinizde kuru hava solumak boğazının tahriş olmasına sebep olabilir. Bu yüzden bulunduğunuz ortamlardaki havanın nemlendirilmesi önem arz etmektedir. Bunu bir buhar makinesiyle yapabileceğiniz gibi kalorifere ıslak havlu asmak gibi basit bir yöntemle de sağlayabilirsiniz. Ilık bir duş almak da boğazınızın nemlenmesine vesile olacaktır.}
• ^{Boğaz ağrılarınızı dindirmek amacıyla pastil kullanımını tercih edebilirsiniz.}
• ^{Papatya, zencefil gibi rahatlatıcı çaylar boğaz ağrınızın dinmesine vesile olup, sizi rahatlatabilir.}
• ^{1 tatlı kaşığı bala 4-5 damla limon damlatıp gargara yapıp tüketmek boğazınızı yatıştırır.}
• ^{Burun tıkanıklığı ve geniz akıntısı varsa, burnunuzu ve boğazınızı tuzlu karbonatlı suyla temizleyin}.

.

Ses Kısıklığı Nasıl Önlenir?

• Sigara bırakılmalı ve dumana maruz kalmamaya özen gösterilmeli.
• Bol sıvı tüketimine özen gösterilmeli.
• Kahve, kola gibi kafein içeren içecekler ve alkol kullanmamaya özen gösterilmeli.
• Evinizin havasının kurumamasına özen gösterilmeli.
• Geç saatlerde midenize çok yüklenmeyin, asitli içeceklerden kaçının ve yüksek yastıkta yatmaya özen gösterin.
• Sesinizi yüksek şiddette uzun süre kullanmaktan kaçının.
• Ses kısıklığı meydana geldiğinde sesinizi dinlendirmeye özen gösterin.
• Yemekleri iyice çiğnedikten sonra yutun.
• Acılı, baharatlı gıdalardan kaçının.

 

Ani Ses Kısıklığı Neden Olur?

Alerji, soğuk algınlığı ve grip gibi nedenler ani ses kısıklığına neden olabilir. Ayrıca ses tellerini uzun süre yormak ve zorlamak da ani ses kısılmalarına yol açabilen durumlardır.

Geçmeyen Ses Kısıklığı Sebepleri Nelerdir?

Geçmeyen veya uzun süren ses kısıklığı, tütün kullanımı, nezle, alerji ve kanser gibi durumlardan kaynaklanıyor olabilir.

Bebeklerde Ses Kısıklığı Neden Olur?

Bebeklerde ses kısıklığı genellikle krup, larenjit, normalden fazla ağlama, burun tıkanıklığı, alerji ve soğuk algınlığı gibi nedenler sonucu ortaya çıkabilir.