Geniz Eti Nedir?

Geniz eti( adenoid), burun boşluğunun bittiği yumuşak damağın arkasında nazofarinks dediğimiz  geniz bölgesinin arka duvarında bulunan, bağışıklık sisteminin önemli elemanlarından biri olarak bilinen lenfositlerin görev aldığı özel bir dokudur. Üzüm salkımına benzeyen doku immün yani bağışıklık sisteminin bir parçasıdır ve geniz etinin varlığı anormal bir durum olmamaktadır.

Geniz eti, çeşitli koşullarda özellikle 2-4 yaş arası büyüme gösterebilmektedir. Genetik olarak anne veya babada bademcik ve geniz eti varsa çocuklarda da görülebilmektedir.Geniz etindeki büyümeler hastanın yaşam konforunu bozmakta ve çeşitli hastalıklara neden olabilmektedir. Geniz eti bademcikte olduğu gibi büyümeden de enfeksiyon kaynağı olabilmekte, ve açıklanamayan sık ateşlenme nin ve kulak ağrısının nedeni olarak görülmektedir.

Geniz Eti Belirtileri Nelerdir?

Geniz eti dokusunun büyüyerek burundaki hava geçişini tıkadığında ortaya çıkan belirtiler şunlardır:

• Geniz eti büyümesi ağız açık uyumaya neden olur
• Horlama
• Uykuda nefes durması (uyku apnesi)
• Burun tıkanıklığı ve akıntısı
• Sesin değişmesi (nezle, gripte olduğu gibi)
• Boğaz ağrısı
• Kulak ağrısı veya orta kulak iltihabı gibi kulak sorunları
• İşitme kaybı
• Gece idrar kaçırma
• Ateş
• Yutma güçlüğü
• Boyunda ki bezlerin şişmesi
• Dudaklarda çatlama ve ağız kuruluğu

Geniz Eti Büyümesi Nedir?

Geniz eti yani adenoidler üzüm salkımına benzer dokulardır. Tek bir bütün halinde bir yapı değillerdir. Bu üzüm salkımına benzer dokunun büyümesi yani hipertrofi olması, hacim olarak genişlemesi anlamına gelmektedir. Hacim olarak genişleyen geniz eti yani adenoid, soluk almada güçlüğe neden olmaktadır. Eğer tedavi edilmezse hastanın hayat kalitesini düşürmekte ve olumsuz etkilere yol açmaktadır.  

Geniz Eti Büyümesi Ne Gibi Etkiler Gösterir?

Çocukluk döneminde herkeste bulunan ve bağışıklık sisteminin bir parçası olan geniz eti yani adenoid, çoğunlukla üst solunum yolu enfeksiyonları sonrasında mikroorganizmalara bağışıklık yanıtı olarak veya alerjik rinitlere bağlı olarak büyüme gösterebilmektedir.

Geniz eti büyümesi birtakım sıkıntılara yol açabilmektedir.

• Soluk almada zorluk: Geniz etinin aşırı büyümesi, burundan gelen hava yolunu tıkayarak nefes borusuna ulaşımı zorlaştırmaktadır. Bu nedenle çocuklar ağızları açık uyumaktadır. Yemek yerken zorlanma yaşanması da bu nedenle olabilmektedir. Geniz eti büyümesi çocukların yaşam kalitesini düşürebilmektedir.
• Uyku bozuklukları: Geniz etinin büyümesi soluk almayı zorlaştırdığı için çocuklarda ciddi huzursuzluğa yol açabilmektedir. Uyku sırasında nefes alamayan çocuk sık sık uyanmakta, aşırı terleme ve altını ıslatma gibi sıkıntılar yaşayabilmektedir. Gündüzleri ise uyku hali veya hiperaktivite söz konusu olmaktadır. Dikkat dağınıklığı, odaklanma güçlüğü, öğrenme sürecinde zorlanma gibi sorunlar da ortaya çıkabilmektedir. Bazı çocuklarda uyku sırasında solunum durması olarak bilinen uyku apnesi de görülebilmektedir.
• İştahsızlık: Geniz etinin aşırı büyümesine bağlı olarak gelişen sıkıntılardan biri de iştahsızlık olarak bilinmektedir. Uyku düzeni bozulan, ağzı açık uyuyan ve nefes almaya çalışan çocukta iştahsızlık görülebilmektedir.
• Büyüme geriliği: Büyüme hormonu salgısı büyük oranda uyku esnasında gerçekleşmektedir. Geniz eti sıkıntısı yaşayan çocuklarda görülen uyku bozukluklarından dolayı salgılanan büyüme hormonu seviyesi de düşmektedir. Bu nedenle geniz eti büyümesi yaşayan çocuklarda büyüme geriliği gözlemlenebilmektedir.
• Diş yapısında ve çene kemiklerinde bozukluklar: Geniz etinin aşırı büyümesiyle çocuklarda burun tıkanıklığı görülmektedir. Bu durum, çocukları ağızdan nefes almaya mecbur bırakmaktadır. Uzun bir süre ağızdan nefes alındığı takdirde üst çenede daralma gibi gelişimsel bozukluklar meydana gelebilmektedir. 
• Sinüzit: Geniz eti büyümesiyle kronik sünizit hastalığı ortaya çıkabilmektedir. Sinüzit ilaç tedavisiyle kısmen iyileşebilir ancak en ufak bir soğuk algınlığı veya yorgunlukta hastalık nüks edebilmekte yani tekrarlayabilmektedir.
• Orta kulak hastalıkları: Geniz boşluğu, orta kulağa açılan östaki kanallarına ev sahipliği yapmaktadır. Geniz etinin büyümesiyle östaki kanallarında tıkanma meydana gelebilir. Hatta geniz etindeki mikroplar orta kulağa aksederek enfeksiyona yol açabilir. 

Geniz Eti Tanısı Nasıl Konulur? Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Polikliniğe ağzı açık uyuma horlama uykuda nefes durması(apne) şikâyetleri ile gelen hastalarda geniz etinden şüphelenmek gerekmektedir. Tanısını 2 yöntemle koyulabilmektedir. Fiberoptik kameralarla burun deliklerinden girilip geniz bölgesine bakılarak ya da parmakla ağızdan tuşe yapılarak geniz eti büyüklüğü tanısı konabilir. Maalesef Çocuk Hastalıkları ve bazı KBB Uzmanları gereksiz yere kafa yan grafi çektirerek gereksiz yere çocuğun radyasyon almasına neden olmaktadır.Üstelik fim çekilirken çocuk sabit duramayacağı için görüntü yanıltmaktadır. Teşhis, Çocuk Hastalıkları uzmanı değil, KBB Uzmanları tarafından özel muayene teknikleriyle konabilir..

Geniz eti tedavisi

Ağzı açık uyuma veya horlama sorunu olan çocuklarda yapılan muayene sonucu, geniz eti büyüklüğü veya enfeksiyon kaynağı olarak saptanırsa, tedavi için genel anestezi altında ameliyat önerilmektedir.

.                       

Geniz Eti Ameliyatı Nasıl yapılır?

Geniz eti ameliyatı genel anestezi altından yapılmaktadır. Ağız içerisinden özel küretler yardımıyla adenoid doku kürete edilmektedir. Geniz eti ameliyatı için deride herhangi bir kesiye ihtiyaç duyulmamaktadır. İşlem uzun sürmemekte, 20-30 dakika içinde tamamlanmaktadır. Ameliyat sonrası düzenli kontrollere devam etmek geniz etinin durumunun kontrolü için önemlidir.

Geniz Eti Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Geniz eti ameliyatı hangi yaşlarda yapılmalıdır?

En uygun yaşlar 2-4 arasıdır. Fakat aşırı horlama nefes zorluğu, uyurken morarma olan çocuklarda daha erken yapılabilir.

Geniz eti ameliyatıyla birlikte bademcik ameliyatı ve kulağa tüp ameliyatı birlikte yapılır mı?

Eğer bademcik ameliyatı gerekiyorsa 3 yaşından sonra bademcik ve geniz ameliyatı birlikte yapılabilir. İkiside ağızdan yapıldığı için çocuk için uygun olur. Kulaklarda sıvı birikmesine bağlı işitme kayıplarının genelde sebebi, geniz etinin kulağı havalandıran östaki borusunu tıkamasıdır. Bu nedenle iki ameliyat bir arada yapılır.

Geniz eti ameliyatı sonrası geniz eti tekrar büyür mü?

Geniz eti lenfoid üzüm salkımına benzer doku olduğundan bazen tamamını almak mümkün olmamaktadır. Küret yardımıyla geniz bölgesi olabildiğince açılmaya çalışılmaktadır. Allerjik riniti olan çocuklarda nadir olarak kalan adenoid yani geniz eti dokusu tekrar büyüyebilmektedir.

Geniz eti ameliyatı riskli midir?

Her ameliyatta olduğu gibi geniz eti ameliyatında da risk bulunmaktadır. Ancak bu risk diğer ameliyatlara göre daha düşük olmaktadır. Nadiren de olsa geniz eti ameliyatı sonrasında kanama olabilmektedir. Ameliyat sonrası geniz etinde kanama olduğu durumlarda uzman doktorunuza başvurmanız önemlidir. Böylelikle tedavi başlanarak cerrahi operasyon sonrası düzelme için tedbir alınacaktır.  

Geniz eti ameliyatı sonrası iyileşme süresi nedir?

Hasta geniz eti ameliyatından çıktıktan sonra, iyileşme süresi yaklaşık 1 ya da 2 gündür. Çocuklarda bademcik ameliyatlarının iyileşme süresi ortalama 3- 5 gün, yetişkinlerde ise bu süre 10 güne kadar çıkabilmektedir. Geniz eti ameliyatı kolay ve kısa sürede iyileşme sağlanabilen bir ameliyat olmaktadır.

Ameliyat yapılmazsa çocuk büyüdükçe geniz eti küçülür mü?

Çocuk büyüdükçe damak yapısının gelişmesi ve geniz etinin rölatif olarak küçülme ihtimali vardır. Ancak bunun için 5-6 yaş geçer ve çocuk okul çağına gelir. Bu süre içerisinde kalıcı hasarlar ve hastalıklar ortaya çıkar. Diş yapısı bozulur, damak kubbe damak olur ve diş arkı daralır, üst çene öne alt çene arkaya kayar ve kalıcı şekil bozukluğu ortaya çıkar. İleri yaşlarda dişlere tel takılmasının en büyük nedeni zamanında geniz eti ameliyatının yapılmamasıdır. Kulakta işitme kaybı, kulak akıntısı veya kulak zarlarında yapışma olur. Bu bakımdan geniz eti küçülür düşüncesiyle ameliyatı ihmal etmek doğru değildir.